Tiêu chảy có thể lan truyền nhanh chóng nếu không được phòng ngừa đúng cách. Bài viết này sẽ giúp bạn nắm bắt nguyên nhân, con đường lây truyền và các biện pháp bảo vệ sức khỏe hiệu quả.
- Các triệu chứng ngộ độc rượu và biện pháp cấp cứu kịp thời
- Sốt xuất huyết có mấy chủng? Chủng nào gây nguy hiểm nhất?
- Viêm tuyến nước bọt: Những điều cần lưu ý
Tiêu chảy là triệu chứng thường gặp, tuy nhiên không phải ai cũng nhận thức được rằng tình trạng này có thể truyền từ người này sang người khác, tùy theo tác nhân gây bệnh. Việc hiểu rõ khả năng lây nhiễm của tiêu chảy cùng với các phương pháp phòng tránh là yếu tố then chốt để bảo vệ sức khỏe cho cả cộng đồng. Ban cố vấn và truyền thông tại trường Cao đẳng Y Dược TPHCM cập nhật và chia sẻ:
1. Nguyên nhân và khả năng lây nhiễm khi mắc tiêu chảy
Tiêu chảy có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm nhiễm virus, vi khuẩn, ký sinh trùng hoặc các vấn đề tiêu hóa không liên quan đến nhiễm trùng. Trong đó, tiêu chảy do nhiễm trùng thường có khả năng lây nhiễm cao:
Virus: Norovirus và rotavirus là hai loại virus phổ biến gây tiêu chảy và rất dễ lây lan. Chúng có thể truyền từ người này sang người khác qua tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp, đặc biệt là trong môi trường đông người như trường học, nhà trẻ và trên các tàu du lịch.
Vi khuẩn: Các vi khuẩn như Escherichia coli (E. coli) và Salmonella thường lây qua thực phẩm hoặc nước uống bị ô nhiễm. Việc chế biến thực phẩm không đúng cách hoặc vệ sinh kém có thể làm gia tăng sự lây lan của các vi khuẩn này.
Ký sinh trùng: Giardia lamblia và Cryptosporidium là những ký sinh trùng gây tiêu chảy, có thể lây qua nước uống hoặc thực phẩm bị nhiễm bẩn.
Ngược lại, tiêu chảy mãn tính do các bệnh lý như hội chứng ruột kích thích (IBS), bệnh viêm ruột (IBD) hoặc bệnh celiac thường không có khả năng lây nhiễm.
2. Cơ chế lây truyền khi mắc tiêu chảy
Tiêu chảy do nhiễm trùng thường lây qua đường phân – miệng. Điều này xảy ra khi vi khuẩn, virus hoặc ký sinh trùng từ phân của người bệnh xâm nhập vào miệng của người khác qua các con đường sau. Điều dưỡng, giảng viên Cao đẳng Điều dưỡng TPHCM chia sẻ gồm:
Tiếp xúc trực tiếp: Bắt tay hoặc chạm vào người nhiễm bệnh mà không rửa tay sau đó.
Tiếp xúc gián tiếp: Chạm vào bề mặt hoặc đồ vật bị nhiễm mầm bệnh, sau đó đưa tay lên miệng.
Thực phẩm và nước uống bị ô nhiễm: Tiêu thụ thực phẩm hoặc nước uống chứa mầm bệnh.
3. Thời gian lây nhiễm bệnh
Khoảng thời gian một người có thể truyền bệnh cho người khác phụ thuộc vào tác nhân gây nhiễm. Thời gian ủ bệnh thường kéo dài từ 1-7 ngày, trung bình là 2-3 ngày kể từ khi virus xâm nhập vào cơ thể.
Thời kỳ lây nhiễm: Các triệu chứng tiêu chảy thường xuất hiện đột ngột. Thời gian lây truyền có thể kéo dài đến 3 tuần, nhưng thường dao động từ 7-8 ngày kể từ khi bệnh khởi phát.
4. Các cách phòng tránh tiêu chảy
Để hạn chế nguy cơ mắc và lây lan tiêu chảy, cần thực hiện nghiêm túc các biện pháp sau:
Giữ vệ sinh tay: Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch, đặc biệt sau khi đi vệ sinh, trước khi ăn và sau khi tiếp xúc với người đang mắc bệnh.
An toàn thực phẩm: Chế biến thực phẩm kỹ lưỡng, rửa sạch rau củ và tránh sử dụng thực phẩm sống hoặc chưa được nấu chín hoàn toàn.
Đảm bảo nguồn nước sạch: Sử dụng nước uống và nước sinh hoạt đã qua xử lý và bảo quản đúng cách.
Giữ gìn vệ sinh môi trường: Vệ sinh, khử trùng thường xuyên các bề mặt hay tiếp xúc, nhất là khi trong nhà có người đang bị tiêu chảy.
Tiêu chảy có khả năng lây truyền, đặc biệt khi nguyên nhân do nhiễm khuẩn. Việc hiểu rõ nguồn gây bệnh và cách lây lan sẽ giúp chúng ta áp dụng hiệu quả các biện pháp phòng tránh, từ đó bảo vệ sức khỏe cho chính mình và những người xung quanh.
