Huyết tương đục là tình trạng phổ biến khi xét nghiệm máu, đặc biệt ở những người gặp vấn đề về chuyển hóa. Vậy hiện tượng này có đáng lo ngại không và cần làm gì để cải thiện?
- Tìm hiểu về vật lý trị liệu: tác dụng và đối tượng cần can thiệp
- Người mắc bệnh viêm da cơ địa cần chú ý điều gì trong những ngày nắng nóng
Bài viết dưới đây Cao đẳng Y dược TPHCM – trường Cao đẳng Y Dược Pasteur sẽ giúp bạn tìm hiểu và giải đáp các thắc mắc này.
1. Nguyên nhân khiến huyết tương đục
Huyết tương, thành phần lỏng màu vàng trong cơ thể, đóng vai trò quan trọng trong việc vận chuyển chất dinh dưỡng, hormone và protein đến các tế bào. Khi huyết tương chuyển sang trạng thái đục, đó là dấu hiệu của sự bất thường.
Thành phần chính của huyết tương là nước, kèm theo các chất như vitamin, khoáng chất, protein, lipid và đường. Trong điều kiện bình thường, huyết tương có màu vàng trong. Tuy nhiên, sự thay đổi các thành phần này có thể làm màu sắc của huyết tương biến đổi.
Sự thay đổi màu sắc của huyết tương thường liên quan đến trạng thái sinh lý của cơ thể. Sau khi ăn, huyết tương thường trở nên trắng đục do lượng lipid trong máu tăng cao. Các lipid này được vận chuyển bởi các hạt Chylomicron từ ruột qua máu đến gan. Kích thước lớn của hạt Chylomicron làm cho huyết tương bị đục trong khoảng 2 – 3 giờ sau bữa ăn chứa nhiều đạm hoặc chất béo. Sau đó, huyết tương trở lại màu vàng trong.
Tuy nhiên, ở những người bị rối loạn chuyển hóa, tình trạng huyết tương đục có thể kéo dài hơn, thậm chí trên 12 giờ hoặc vài ngày sau ăn, ngay cả khi bữa ăn không quá giàu đạm. Điều này thường gặp trong các bệnh lý như rối loạn chuyển hóa lipid hoặc đường.
2. Huyết tương đục có nguy hiểm không?
Huyết tương đục là dấu hiệu cảnh báo cơ thể đang gặp vấn đề bất thường, thường liên quan đến rối loạn chuyển hóa lipid hoặc các bệnh lý nền. Mức độ nguy hiểm của tình trạng này phụ thuộc vào nguyên nhân và thời gian kéo dài. Nếu không được can thiệp kịp thời, huyết tương đục có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng.
Điều dưỡng, giảng viên Cao đẳng điều dưỡng tphcm chia sẻ:
2.1. Nguy cơ mắc bệnh tim mạch tăng cao
Huyết tương đục thường xuất hiện ở những người rối loạn mỡ máu, với mức triglyceride và cholesterol xấu (LDL) tăng cao. Sự tích tụ chất béo trong thành mạch máu dẫn đến xơ vữa động mạch, làm tăng nguy cơ các bệnh tim mạch như nhồi máu cơ tim, đột quỵ, suy tim và cao huyết áp.
2.2. Viêm tụy cấp
Nồng độ triglyceride máu cao bất thường có thể gây viêm tụy cấp, một tình trạng cần được cấp cứu y tế ngay. Các triệu chứng phổ biến bao gồm:
Đau bụng dữ dội lan ra sau lưng.
Buồn nôn và nôn mửa.
Sốt và suy nhược cơ thể.
2.3. Tổn thương gan và thận
Huyết tương đục kéo dài làm tăng áp lực lên gan và thận, hai cơ quan chịu trách nhiệm chuyển hóa lipid và lọc máu. Hậu quả có thể dẫn đến gan nhiễm mỡ, suy giảm chức năng gan, tổn thương thận hoặc thậm chí suy thận.
2.4. Rối loạn tuần hoàn máu
Khi máu chứa nhiều lipid, độ đặc của máu tăng lên, làm cản trở lưu thông trong hệ tuần hoàn. Điều này khiến tim phải hoạt động nhiều hơn, lâu dài có thể dẫn đến suy tim.
2.5. Huyết áp dao động bất thường
Huyết tương đục làm ảnh hưởng đến hệ tuần hoàn, khiến huyết áp dễ thay đổi thất thường. Tình trạng này đặc biệt nguy hiểm đối với những người mắc bệnh tim mạch hoặc đái tháo đường, cần được kiểm soát mỡ máu kịp thời.
3. Làm thế nào để cải thiện tình trạng huyết tương đục?
Huyết tương đục, nếu được phát hiện sớm và can thiệp kịp thời, thường không quá phức tạp trong việc điều trị. Biện pháp khắc phục chủ yếu tập trung vào việc giảm nồng độ triglyceride và cholesterol máu, đồng thời điều chỉnh các yếu tố nguy cơ. Dưới đây là những phương pháp hiệu quả:
3.1. Điều chỉnh chế độ ăn uống
Hạn chế thực phẩm chứa chất béo không lành mạnh như mỡ động vật, bơ, đồ chiên rán và thực phẩm chế biến sẵn. Ưu tiên sử dụng chất béo lành mạnh từ dầu ô liu, dầu cá, quả bơ,…
Tăng cường bổ sung chất xơ từ ngũ cốc nguyên hạt, rau xanh, trái cây,… giúp giảm hấp thu cholesterol và hỗ trợ đào thải mỡ thừa.
Giảm tiêu thụ thực phẩm giàu đường và tinh bột như gạo trắng, bánh mì trắng, đồ ngọt, nước có ga,…
Bổ sung thực phẩm giàu Omega-3 như cá hồi, cá thu, hạt chia, hạt lanh,… để giảm triglyceride và bảo vệ sức khỏe tim mạch.
3.2. Thay đổi thói quen sinh hoạt
Duy trì thói quen tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày để hỗ trợ chuyển hóa chất béo và giảm triglyceride.
Hạn chế hoặc ngừng sử dụng rượu bia, thuốc lá vì chúng làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch và triglyceride máu.
Kiểm soát cân nặng hợp lý để tránh béo phì – một yếu tố dễ gây huyết tương đục.
3.3. Điều trị bằng thuốc theo hướng dẫn bác sĩ
Trong trường hợp chế độ ăn và lối sống không đủ cải thiện, bác sĩ có thể kê đơn thuốc giúp kiểm soát mỡ máu, phù hợp với từng tình trạng bệnh lý cụ thể. Với các trường hợp huyết tương đục liên quan đến bệnh lý nền, việc điều trị bệnh lý gốc là điều kiện tiên quyết để cải thiện.
3.4. Kiểm tra sức khỏe định kỳ
Những người có nguy cơ cao nên xét nghiệm lipid máu thường xuyên để theo dõi nồng độ triglyceride và cholesterol. Khi phát hiện dấu hiệu bất thường, cần thăm khám sớm để được điều trị kịp thời.
Huyết tương đục là dấu hiệu cảnh báo những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, đặc biệt là rối loạn mỡ máu. Việc điều trị hiệu quả và duy trì lối sống khoa học đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát và ngăn ngừa biến chứng.
Nguồn: Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur
