Trong dân gian, cây cỏ xước được xem là một loại thảo dược quý, có tác dụng chữa bệnh hiệu quả, nhất là các bệnh về xương khớp. Dưới đây là một số phương thuốc tham khảo và những điều cần lưu ý khi sử dụng.
- Cây mơ lông và những tác dụng chữa bệnh ít ai biết đến
- Hướng dẫn cách sắc thuốc trong Đông y
- Các bài thuốc điều trị bệnh từ cây bụp giấm
1. Một số thông tin cơ bản về cây cỏ xước
Cây cỏ xước còn được gọi là Ngưu tất Nam. Tên khoa học của cây này là Radix Achyranthis asperae. Theo y học cổ truyền, cây này có vị đắng và chua, tính bình.
Cây cỏ xước có thể sống lâu năm và cao gần 1m. Lá của cây có hình trứng và mọc đối xứng nhau. Cây có thể ra hoa ở ngọn, quả nang có những lá nhọn giống gai. Nếu vô tình chạm phải, những gai này dễ dàng mắc vào quần áo. Hạt của cây có hình trứng dài.
Cỏ xước chứa một số thành phần hóa học như nước, protid, glucid, xơ, tro, carotene và vitamin C. Rễ của cây còn chứa axit oleanolic. Trong hạt cỏ xước có hentriacontane, saponin và một số thành phần khác.
2. Một số bài thuốc chữa xương khớp từ cây cỏ xước
Cây cỏ xước nổi bật với công dụng chữa bệnh xương khớp. Dưới đây là một số bài thuốc từ cây cỏ xước điều trị các bệnh đau xương khớp và thoát vị đĩa đệm. Bạn cố vấn Cao đẳng Y dược TPHCM – trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cập nhật và chia sẻ gồm:
– Bài thuốc chữa đau xương khớp:
Bài 1: Chuẩn bị 40g cỏ xước, thổ phục linh (20g), hy thiêm (30g), cỏ mực (20g), ngải cứu (12g), ké đầu ngựa (12g). Sắc tất cả nguyên liệu uống hàng ngày.
Bài 2: Dùng 16g rễ cỏ xước, hy thiêm thảo (16g), phục linh (20g), cỏ mực (16g), thương nhĩ tử (12g), ngải cứu (12g). Sao vàng các nguyên liệu, sắc 3 lần, hòa lại và sắc lần cuối, chia uống 3 lần/ngày. Dùng trong 7-10 ngày để có hiệu quả tốt nhất.
– Chữa thoát vị đĩa đệm:
Cỏ xước có thể dùng đắp hoặc sắc uống. Để uống, chuẩn bị cỏ xước cùng các nguyên liệu như cỏ ngươi, tầm gửi, dền gai, chìa vôi, lá lốt, phơi khô và uống thay nước.
– Chữa viêm đa khớp dạng thấp:
Dùng 20g rễ cỏ xước và các dược liệu như độc hoạt, thục địa, tang ký sinh, đương quy, đảng sâm, bạch thược, quế chi, dây đau xương, tần giao, cam thảo, tế tân, xuyên khung, tục đoạn. Sắc thuốc trong 10 ngày, uống 3 lần mỗi ngày.
– Chữa thấp khớp đang sưng:
Chuẩn bị rễ cỏ xước, cây nhọ, hy thiêm thảo, ngải cứu, phục linh, thương nhĩ tử. Sắc thuốc uống trong 7-10 ngày, mỗi ngày sắc một thang.
3. Một số công dụng khác của cây cỏ xước
Cây cỏ xước có nhiều tác dụng trong điều trị các bệnh khác nhau. Dưới đây là một số bài thuốc phổ biến. Dược sĩ giảng viên Cao đẳng dược tphcm – trường Cao đẳng Y Dược Pasteur chia sẻ thêm:
– Chữa chóng mặt, đau đầu, rối loạn tiền đình, ù tai, huyết áp cao, mất ngủ:
Dùng rễ cỏ xước kết hợp với thảo quyết minh và tần giao. Sắc các nguyên liệu và uống 1 thang mỗi ngày, chia 3 lần.
– Chữa sổ mũi và sốt:
Dùng cỏ xước, đơn buốt, kim ngân hoa, bồ công anh và liên kiều. Sắc thành nước uống, chia làm 2-3 lần uống mỗi ngày.
– Chữa sổ mũi do viêm mũi dị ứng:
Dùng rễ cỏ xước, rau gan heo, xuyến chi, kim ngân hoa, liên kiều. Sắc thành thang thuốc uống trong ngày, tốt nhất là uống khi còn ấm. Dùng liên tục trong 5-7 ngày.
– Chữa bệnh bạch hầu:
Dùng rễ cỏ xước, liên kiều, kim ngân hoa, sắc thuốc và chia uống nhiều lần trong ngày.
– Chữa bệnh quai bị:
Giã cỏ xước tươi và chế thành nước súc miệng hoặc đắp lên vùng sưng đau.
– Chữa phong thấp, co giật, teo cơ:
Dùng rễ cỏ xước, tần giao, phòng phong, xương truật, xuyên khung. Sắc thuốc và uống nhiều lần trong ngày.
– Chữa viêm cầu thận, phù thũng:
Dùng rễ cỏ xước, mã đề, mộc thông, rễ cỏ tranh, nhân trần, cỏ huyết dụ, sắc lấy nước uống, chia 3 lần/ngày.
– Chữa kinh nguyệt không đều:
Dùng cỏ xước, cỏ cú, nghệ xanh, ích mẫu, hương phụ. Sắc uống trong 10 ngày.
– Chữa viêm gan, viêm thận:
Dùng cỏ xước, mã đề, cỏ tháp bút, sinh địa, sắc uống, kết hợp với bột hoạt.
– Chữa mỡ máu, huyết áp cao:
Dùng cỏ xước, hy thiêm, thảo quyết minh, đương quy, cỏ mực, xuyên khung. Sắc uống theo liệu trình 20-30 ngày.
Lưu ý:
Các bài thuốc này không nên sử dụng cho phụ nữ có thai.
Những thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo. Trước khi áp dụng bất kỳ bài thuốc nào từ cây cỏ xước, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để tránh tác dụng không mong muốn.
Nguồn: Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur
