Một phương pháp tiềm năng giúp cân bằng nội tiết tố cho phụ nữ mãn kinh là bổ sung thực phẩm giàu phytoestrogen, hợp chất thực vật tương tự hormone nữ.
- Tìm hiểu về vật lý trị liệu: tác dụng và đối tượng cần can thiệp
- Người mắc bệnh viêm da cơ địa cần chú ý điều gì trong những ngày nắng nóng
1. Lợi ích của phytoestrogen đối với phụ nữ mãn kinh
Dược sĩ Cô Hoàng Duyên, giảng viên Cao đẳng dược tphcm – trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho biết:
Mãn kinh đánh dấu giai đoạn phụ nữ ngừng chu kỳ kinh nguyệt và mất khả năng sinh sản. Một trong những vấn đề chính của giai đoạn này là sự thay đổi bất thường trong mức độ các hormone sinh dục, như estrogen, progesterone và testosterone.
Quá trình điều chỉnh mức độ hormone trong thời kỳ mãn kinh khác nhau ở mỗi phụ nữ, dẫn đến các triệu chứng mãn kinh cũng không giống nhau, gây khó khăn trong việc dự đoán. Các triệu chứng thường gặp bao gồm cảm giác mệt mỏi, lo âu, trầm cảm, rối loạn giấc ngủ, tăng cân, bốc hỏa và gia tăng nguy cơ mắc các bệnh lý về tim mạch, chuyển hóa và xương khớp.
Phytoestrogen, hay estrogen thực vật, là những hợp chất có trong thực vật có cấu trúc tương tự estrogen trong cơ thể phụ nữ và có tác dụng giống như hormone này. Từ “phytoestrogen” bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp “phyto” nghĩa là thực vật và “estrogen”, một hormone quyết định khả năng sinh sản ở các loài động vật có vú cái.
Trong tự nhiên, phytoestrogen xuất hiện trong thực vật như một cơ chế bảo vệ chống lại động vật ăn cỏ. Các loài thực vật này tiết ra phytoestrogen để kiểm soát khả năng sinh sản của động vật, giúp giảm nguy cơ bị tấn công.
Phytoestrogen có cấu trúc tương tự estrogen và tác động lên cơ thể bằng cách gắn kết với các thụ thể estrogen. Vì estrogen giảm mạnh trong thời kỳ mãn kinh, các thực phẩm từ thực vật chứa phytoestrogen được cho là giúp bổ sung một phần estrogen đã mất.
Nhiều nghiên cứu về chế độ ăn giàu phytoestrogen đã được thực hiện ở cả động vật và con người. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cho rằng cần có thêm nhiều nghiên cứu ở người để làm rõ ảnh hưởng của phytoestrogen đối với mức độ hormone. Một số nghiên cứu cho rằng phytoestrogen có thể hỗ trợ sức khỏe hệ sinh sản, tim mạch và miễn dịch.
Một số nghiên cứu cũng chỉ ra rằng phụ nữ trong giai đoạn tiền mãn kinh có thể giảm đáng kể các triệu chứng như bốc hỏa, rối loạn giấc ngủ, rối loạn chức năng tình dục và trầm cảm khi thực hiện chế độ ăn giàu phytoestrogen.
2. Thực phẩm giàu phytoestrogen tốt cho phụ nữ mãn kinh
Chia sẻ với sinh viên Cao đẳng Y dược TPHCM cô Hoàng Duyên cho biết thêm:
Phytoestrogen có mặt trong thực phẩm dưới hai dạng chính: isoflavone và lignan. Trong đó, isoflavone là loại phytoestrogen được nghiên cứu nhiều nhất, chủ yếu có trong đậu nành, nên thường được gọi là isoflavone đậu nành.
Nhiều nghiên cứu cho thấy, đặc biệt ở những người dân châu Á, việc tiêu thụ nhiều thực phẩm từ đậu nành có thể làm giảm các triệu chứng mãn kinh và giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch cũng như loãng xương.
Đậu nành cung cấp protein thực vật giàu isoflavone, một loại phytoestrogen có cấu trúc giống estrogen. Isoflavone trong đậu nành giúp giảm bớt các cơn bốc hỏa và đổ mồ hôi ban đêm mà nhiều phụ nữ gặp phải trong giai đoạn mãn kinh. Các nghiên cứu lâm sàng chỉ ra rằng phụ nữ sau mãn kinh tiêu thụ nhiều protein từ đậu nành (20-60 g mỗi ngày) ít gặp phải các triệu chứng bốc hỏa và đổ mồ hôi vào ban đêm hơn so với những người tiêu thụ ít đậu nành.
Isoflavone trong đậu nành còn giúp ngăn ngừa mất xương và tăng mật độ khoáng của xương, điều này rất quan trọng vì phụ nữ mãn kinh dễ bị mất khối lượng xương do suy giảm estrogen.
Mỗi ly sữa đậu nành chứa khoảng 20 mg isoflavones, giúp ức chế sự hình thành mảng bám trong động mạch, ngăn ngừa xơ vữa động mạch, hỗ trợ phòng ngừa loãng xương và giảm triệu chứng bốc hỏa ở phụ nữ mãn kinh.
Tuy nhiên, một số nhà khoa học cho rằng lợi ích sức khỏe của đậu nành và các sản phẩm từ đậu nành có thể không chỉ đến từ isoflavone mà còn từ sự kết hợp của các chất dinh dưỡng khác trong đậu nành.
Ngoài đậu nành, nhiều loại thực phẩm từ thực vật khác cũng chứa phytoestrogen, bao gồm:
- Trái cây: táo, quả mọng, nho, đào, lê, mận.
- Rau: bông cải xanh, cải Brussels, cải xoăn, hành tây, rau bina, giá đỗ.
- Ngũ cốc: lúa mạch, yến mạch, mầm lúa mì.
- Chất lỏng từ thực vật: bia, cà phê, dầu ô liu, rượu vang đỏ, trà.
- Hạt: hạnh nhân, hạt lanh, đậu phộng, hạt vừng, hạt hướng dương.
Dinh dưỡng hợp lý đóng vai trò quan trọng trong việc giảm các triệu chứng khó chịu và hỗ trợ cân bằng nội tiết tố cho phụ nữ mãn kinh. Theo ThS.BS Lê Thị Thu Huyền từ Viện Nghiên cứu và Tư vấn dinh dưỡng, phụ nữ trong giai đoạn mãn kinh nên bổ sung các thực phẩm giàu phytoestrogen (hợp chất thực vật có tác dụng giống estrogen) như đậu nành và các sản phẩm từ đậu nành, cùng với các loại ngũ cốc, đậu, hạt nguyên cám hoặc nguyên vỏ.
Những thực phẩm này không chỉ giúp giảm bớt các triệu chứng bốc hỏa và hỗ trợ quá trình tạo xương mà còn cung cấp carbohydrate chất lượng, góp phần giảm nguy cơ mắc các rối loạn chuyển hóa như tiểu đường và rối loạn mỡ máu.
Nguồn: Tin tức Y Dược – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur
