Bệnh Alzheimer ngày càng trở nên nặng nề theo thời gian. Các chuyên gia y tế thường sử dụng thuật ngữ ‘giai đoạn’ để mô tả sự suy giảm về khả năng nhận thức của bệnh nhân khi bệnh tiến triển. Cấu trúc 7 giai đoạn dưới đây được phát triển bởi một Tiến sĩ Y khoa tại New York.
- Cách nhận biết và phòng tránh dị ứng thức ăn
-
Nguy cơ mắc bệnh tim tăng cao trong tình trạng căng thẳng, làm thế nào để giảm thiểu?
Người bệnh có thể gặp tình trạng suy giảm nhận thức nhẹ trong cuộc sống hàng ngày
Giai đoạn 1: Hành vi bình thường bên ngoài
Trong giai đoạn đầu của bệnh Alzheimer, khi người thân của bạn mới bắt đầu phát triển bệnh, họ thường không có bất kỳ triệu chứng nào dễ nhận diện. Chỉ có thể thông qua chụp PET, một phương pháp xét nghiệm hình ảnh để theo dõi hoạt động não, mới có thể phát hiện liệu họ có mắc bệnh Alzheimer hay không.
Khi bước sang 6 giai đoạn tiếp theo, những người mắc bệnh Alzheimer sẽ trải qua nhiều biến đổi đáng chú ý trong suy nghĩ và lý luận.
Giai đoạn 2: Thay đổi nhẹ
Trong giai đoạn này, có thể bạn vẫn chưa nhận ra bất kỳ điều gì bất thường trong hành vi của người bệnh, nhưng họ thực sự trải qua những sự khác biệt nhỏ mà ngay cả bác sĩ cũng có thể không phát hiện. Ví dụ, có thể họ quên từ để nói hoặc đặt nhầm đồ vật.
Ở giai đoạn này, các triệu chứng “tinh tế” của hội chứng Alzheimer không ảnh hưởng đến khả năng làm việc hoặc sống độc lập của người bệnh. Cần lưu ý rằng suy giảm trí nhớ có thể không nhất thiết là triệu chứng của bệnh Alzheimer sớm, mà chỉ là những thay đổi bình thường do quá trình lão hóa
Giai đoạn 3: Suy giảm nhận thức nhẹ
Trong giai đoạn này, bạn sẽ bắt đầu nhận thấy những biến đổi trong suy nghĩ và lý luận của người thân mắc bệnh, giảng viên tại Cao đẳng Điều dưỡng TPHCM cho biết một số ví dụ như:
- Quên ngay điều vừa đọc
- Lặp lại cùng một câu hỏi nhiều lần
- Gặp khó khăn trong việc lập kế hoạch hoặc tổ chức
- Không thể nhớ tên khi gặp người mới
- Hiệu suất làm việc giảm sút
- Đánh mất hoặc lạc vật có giá trị
Bạn có thể hỗ trợ bằng cách trở thành “ký ức” của người bệnh, giúp họ nhớ thanh toán hóa đơn và đến các cuộc hẹn đúng giờ. Đồng thời, bạn cũng có thể đề xuất giúp người mắc bệnh giảm căng thẳng bằng cách nghỉ làm và hỗ trợ sắp xếp các vấn đề pháp lý và tài chính của họ.
Người bệnh gặp tình trạng suy giảm nhận thức khi bệnh Alzheimer tiến triển
Giai đoạn 4: Bắt đầu suy giảm nhận thức vừa phải
Trong giai đoạn này, những vấn đề liên quan đến suy nghĩ và lập luận mà bạn nhận thấy ở giai đoạn 3 trở nên rõ ràng hơn, đồng thời cũng xuất hiện những vấn đề mới. Theo giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM cho biết người bệnh có thể:
- Quên chi tiết về bản thân họ
- Gặp khó khăn khi ghi đúng ngày và số tiền trên hóa đơn
- Quên tháng hoặc mùa trong năm
- Gặp khó khăn khi nấu các bữa ăn, thậm chí không thể gọi món từ thực đơn
- Không thể thực hiện các phép tính đòi hỏi tư duy
- Tỏ ra thờ ơ và lãnh đạm
Bạn có thể hỗ trợ người bệnh trong công việc hàng ngày và đảm bảo an toàn cho họ, chẳng hạn như không để họ tự lái xe hoặc tránh tình trạng lợi dụng về mặt tài chính.
Giai đoạn 5: Thời kỳ suy giảm nhận thức nghiêm trọng
Trong giai đoạn này, người bệnh có thể bắt đầu mất khả năng nhận biết nơi họ đang ở và không thể nắm bắt được thời gian hiện tại. Họ gặp khó khăn trong việc nhớ địa chỉ, số điện thoại, hoặc kỷ niệm về nơi họ từng học.
Việc lựa chọn trang phục để mặc trong ngày hoặc điều chỉnh theo thời tiết và sự kiện trở nên rối bời đối với họ. Bạn có thể hỗ trợ bằng cách chuẩn bị sẵn quần áo vào buổi sáng, giúp họ tự mặc quần áo và duy trì sự độc lập.
Nếu họ liên tục lặp lại cùng một câu hỏi, hãy trả lời một cách kiên nhẫn và an ủi. Thông qua sự trả lời đầy đủ thay vì phớt lờ và im lặng, họ có thể giảm bớt việc lặp lại. Đôi khi, việc hỏi chỉ là để xác nhận bạn vẫn ở bên họ.
Mặc dù họ có thể không nhớ sự kiện và chi tiết, nhưng người bệnh vẫn có thể kể chuyện bằng cách sử dụng trí tưởng tượng.
Điều trị sớm không chỉ mang lại kết quả tốt hơn mà còn giảm thiểu chi phí điều trị
Giai đoạn 6: Suy giảm nhận thức nghiêm trọng
Khi bệnh Alzheimer phát triển, người thân của bạn có thể nhận biết khuôn mặt nhưng lại quên tên. Họ thậm chí có thể nhầm lẫn người này với người khác, ví dụ như nghĩ rằng vợ là mẹ của mình. Những ảo tưởng có thể xuất hiện, như tưởng rằng cần phải đi làm mặc dù họ đã nghỉ việc. Tính cách của họ thay đổi đáng kể, và họ có thể dễ dàng đi lang thang và bị lạc.
Trong giai đoạn này, việc hỗ trợ người bệnh trong vấn đề vệ sinh có thể cần thiết, do giao tiếp bị khó khăn. Tuy nhiên, vẫn có thể kết nối với họ thông qua các giác quan. Nhiều người mắc bệnh Alzheimer thích nghe nhạc, đọc sách, hoặc thậm chí xem những bức ảnh từ quá khứ.
Giai đoạn 7: Suy giảm nhận thức cực kỳ nghiêm trọng
Trong giai đoạn này, nhiều khả năng cơ bản của người mắc bệnh Alzheimer sẽ dần mất, bao gồm cả khả năng ăn uống và di chuyển. Bạn có thể tiếp tục hỗ trợ bằng cách cung cấp thức ăn mềm, dễ nuốt, và giúp họ sử dụng thìa, đồng thời đảm bảo họ duy trì lượng nước cần thiết. Điều này trở nên quan trọng, vì nhiều người mắc bệnh Alzheimer ở giai đoạn cuối thậm chí không còn cảm giác khát nước.
Các giai đoạn của hội chứng Alzheimer không luôn được xác định một cách rõ ràng và triệu chứng có thể biến đổi. Tuy nhiên, tham khảo các hướng dẫn về tiến triển bệnh có thể giúp bạn lập kế hoạch chăm sóc cho người thân một cách hiệu quả.
Bệnh Alzheimer thường phát triển qua nhiều giai đoạn khác nhau, vì vậy, khi nhận thấy các dấu hiệu ban đầu, quan trọng nhất là hỗ trợ người thân gặp bác sĩ để có can thiệp kịp thời. Điều trị sớm không chỉ mang lại kết quả tốt hơn mà còn giảm thiểu chi phí điều trị.
Nguồn: Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur
