Ngộ độc rượu được xem là một trong những loại ngộ độc nguy hiểm, có khả năng gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, thậm chí dẫn đến tử vong. Vậy khi phát hiện các dấu hiệu ngộ độc rượu, cần xử lý như thế nào?
- Huyết tương bị đục có gây nguy hiểm không và cách khắc phục tình trạng này
- Tìm hiểu về vật lý trị liệu: tác dụng và đối tượng cần can thiệp
- Người mắc bệnh viêm da cơ địa cần chú ý điều gì trong những ngày nắng nóng
Hãy xem bài viết dưới đây được bác sĩ, giảng viên tại trường Cao đẳng Y dược TPHCM chia sẻ thông tin hữu ích.
1. Tổng quan về tình trạng ngộ độc rượu
Rượu, dưới dạng ethanol, xuất hiện trong các loại đồ uống có cồn, sản phẩm như nước súc miệng hoặc chiết xuất nấu ăn,… Ngoài ra, các dạng rượu khác như isopropyl (có trong nước hoa hoặc chất tẩy rửa), methanol và ethylene glycol (dùng trong chất chống đông, sơn hoặc dung môi) cũng có thể gây ngộ độc cần cấp cứu.
So với nhiều loại thực phẩm, đồ uống khác, rượu được hấp thụ nhanh vào cơ thể nhưng cần thời gian dài hơn để đào thải. Phần lớn rượu sau khi hấp thụ sẽ được gan xử lý. Uống rượu nhiều trong thời gian ngắn dễ gây ngộ độc cấp tính, trong khi sử dụng lâu dài có thể dẫn đến ngộ độc mạn tính.
Tình trạng ngộ độc rượu có thể xảy ra ở cả người lớn lẫn trẻ em, đặc biệt khi trẻ vô tình uống phải các sản phẩm chứa cồn trong gia đình. Nếu phát hiện bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ ngộ độc rượu, hãy nhanh chóng đến cơ sở y tế gần nhất để được xử lý kịp thời.
2. Nguyên nhân gây ngộ độc rượu là gì?
Ngộ độc rượu chủ yếu xảy ra khi cơ thể hấp thụ một lượng lớn rượu trong thời gian ngắn hoặc lạm dụng lâu dài. Rượu chủ yếu được hấp thụ vào máu qua ruột non, một phần nhỏ qua dạ dày. Tốc độ hấp thụ rượu vào máu nhanh hơn đáng kể so với thời gian cần thiết để đào thải ra ngoài.
Một lượng nhỏ rượu trong cơ thể được bài tiết qua nước tiểu, mồ hôi và hơi thở, trong khi phần lớn được gan chuyển hóa. Tại gan, ethanol được chuyển thành acetaldehyde, sau đó oxy hóa thành CO2 và nước. Khi lượng rượu tiêu thụ vượt quá khả năng xử lý của gan trong thời gian ngắn, ethanol tích tụ trong máu, dẫn đến ngộ độc.
Nam giới thường có nguy cơ ngộ độc rượu cao hơn nữ giới. Một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ ngộ độc rượu bao gồm:
- Cân nặng và chỉ số BMI.
- Tình trạng sức khỏe tổng quát.
- Khả năng chuyển hóa rượu của cơ thể.
- Chế độ ăn uống.
- Thói quen sử dụng chất kích thích hoặc gây nghiện.
- Uống rượu khi bụng đói.
- Sử dụng rượu ngay sau khi uống thuốc.
- Tiêu thụ rượu không rõ nguồn gốc.
- Pha rượu với các nguyên liệu khác.
3. Những dấu hiệu ngộ độc rượu bạn cần nhận diện
So với các loại rượu khác, methanol có khả năng gây ngộ độc cao hơn. Mặc dù ethanol ít độc hơn methanol, nhưng khi uống một lượng lớn trong thời gian ngắn hoặc sử dụng kéo dài, ngộ độc rượu vẫn có thể xảy ra nghiêm trọng. Mức độ nồng độ cồn trong máu có thể dẫn đến các triệu chứng khác nhau.
Một số dấu hiệu ngộ độc rượu cần chú ý bao gồm:
- Da nhợt nhạt, hơi xanh, đặc biệt là quanh môi và móng tay.
- Có dấu hiệu lẫn lộn, thiếu linh hoạt, thậm chí không thể đi lại được.
- Khó duy trì tỉnh táo.
- Hạ thân nhiệt.
- Nói không rõ hoặc bị ngọng.
- Nôn mửa.
- Thở chậm hoặc hơi thở không đều.
- Trong trường hợp nghiêm trọng, có thể gặp co giật, hôn mê, khó thở, tổn thương não và tử vong.
- Không kiểm soát được tiểu tiện.
- Cơ thể có mùi rượu nồng.
- Đau bụng hoặc đầy hơi.
- Tê yếu một bên tay, chân hoặc mặt.
Nhìn chung, nếu bạn phát hiện bất kỳ dấu hiệu ngộ độc rượu nào trên bản thân hoặc người khác, hãy nhanh chóng đưa họ đến cơ sở y tế gần nhất để được bác sĩ xử lý kịp thời. Nếu không được điều trị sớm, ngộ độc rượu có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm.
4. Các biến chứng nguy hiểm khi bị ngộ độc rượu
Nếu không được xử lý kịp thời khi phát hiện dấu hiệu ngộ độc rượu, người bệnh có thể đối mặt với các biến chứng nghiêm trọng. Điều dưỡng, giảng viên Cao đẳng Điều dưỡng TPHCM chia sẻ gồm:
- Mất trí nhớ.
- Giảm thân nhiệt.
- Hạ đường huyết gây mất ý thức và co giật.
- Nhịp tim bất thường, thậm chí có thể ngừng đập.
- Nôn mửa liên tục dẫn đến mất nước, co giật và tổn thương não vĩnh viễn.
- Nhiễm ceton do uống quá nhiều rượu làm ức chế hệ thần kinh trung ương.
- Suy hô hấp, đe dọa tính mạng.
Ngoài ra, những người lạm dụng rượu thường xuyên có thể gặp phải các biến chứng khác như:
- Các bệnh về gan như gan nhiễm mỡ, viêm gan hoặc xơ gan.
- Rối loạn đông máu làm tăng nguy cơ chảy máu khi bị chấn thương hoặc xuất huyết tiêu hóa.
- Viêm tụy.
- Các bệnh tim mạch kèm theo rối loạn nhịp tim hoặc tăng huyết áp.
- Các bệnh lý liên quan đến hệ thần kinh ngoại biên.
- Tổn thương não như Korsakoff, Wernicke.
- Các bệnh ung thư, như ung thư vòm họng, ung thư thực quản.
- Suy dinh dưỡng hoặc thiếu hụt vitamin.
5. Cách xử lý khi ngộ độc rượu
Khi gặp trường hợp ngộ độc rượu, bạn có thể thực hiện các bước xử lý sau:
– Đảm bảo người bệnh ngồi thẳng. Nếu cần nằm, hãy kê gối để đầu và vai cao hơn so với thân người. Nếu bệnh nhân có dấu hiệu tắc nghẽn đờm dãi, thở khò khè hoặc bất tỉnh, nên để bệnh nhân nằm nghiêng để tránh nguy cơ bị sặc khi nôn. Bạn cũng có thể kích thích bệnh nhân nôn ra rượu để loại bỏ cồn khỏi dạ dày, nhưng cần đảm bảo an toàn tránh sặc.
– Cho bệnh nhân uống nhiều nước ấm để bù lại lượng nước mất (nhất là sau khi nôn) và giúp pha loãng nồng độ cồn. Việc này sẽ hỗ trợ quá trình đào thải rượu ra ngoài nhanh hơn. Bạn có thể cho bệnh nhân uống nước gừng tươi, nước cam, hoặc nước chanh để giải độc (nếu tình trạng ngộ độc không quá nghiêm trọng).
– Các trường hợp ngộ độc rượu thường có nguy cơ hạ thân nhiệt, vì vậy cần giữ ấm cơ thể cho bệnh nhân.
– Hãy thường xuyên trò chuyện, trấn an và giải thích để bệnh nhân hợp tác và tránh kích động. Đồng thời, theo dõi sát sao ý thức của bệnh nhân.
Tốt nhất, bạn nên liên hệ ngay với cơ sở y tế để được tư vấn chi tiết và đưa bệnh nhân đến bệnh viện gần nhất để điều trị.
6. Các biện pháp phòng ngừa ngộ độc rượu
Để tránh ngộ độc rượu, cách tốt nhất là hạn chế uống rượu và bạn cũng có thể áp dụng một số biện pháp phòng ngừa sau:
- Uống nhiều nước ngay sau khi uống rượu.
- Trong quá trình điều trị bệnh và khi đang dùng thuốc, tuyệt đối không uống rượu.
- Không uống rượu khi bụng đói.
- Tránh sử dụng các sản phẩm đồ uống không rõ nguồn gốc hoặc thành phần, cũng như không pha rượu với các loại nước tăng lực.
Ngộ độc rượu có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Do đó, để tránh những hậu quả xấu, cách tốt nhất là bạn nên hạn chế việc sử dụng rượu. Nếu phát hiện dấu hiệu ngộ độc rượu, hãy nhanh chóng đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất.
Nguồn: Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur
